Knez Pavle rođen je 15. aprila 1893. godine u Sankt Peterburgu, u Rusiji, kao jedini sin Princa Arsena (brata Kralja Petra I) i Princeze i grofice Aurore Pavlovne Demidove (unuka Finkinje filantropa Aurore Karamzin i njenog muža Princa i ruskog grofa Pavela Nikolaeviča Demidova, sa jedne strane, a sa druge ruskog Princa Petra Trubeckog i njegove žene Jelisavete Esperovne, devojačko Princeza Beloselski-Belozerski).
Oženio se Princezom Olgom od Grčke i Danske, sestrom Princeze Marine, Vojvotkinje od Kenta. Kralj Džordž VI, tada Vojvoda od Jorka, bio je kum na njihovom venčanju u Beogradu.
Dana 9. oktobra 1934. godine, Knez Pavle je prihvatio ulogu Namesnika nakon što je na njegovog rođaka,Kralja Aleksandra I, izvršen atentat u Marseju, u Francuskoj. Kralj Aleksandar je testamentom imenovao Kneza Pavla prvim od trojice namesnika koji će upravljati državom sve do septembra 1941. godine, kada će sin Kralja Aleksandra, Kralj Petar II, postati punoletan.
Godine 1939., Knez Pavle, kao šef države, odlazi u Berlin. Avgusta iste godine, sporazumom Cvetković-Maček, Hrvatska je proglašena banovinom. Centralna Vlada je zadržala kontrolu nad spoljnim poslovima, odbranom, spoljnom i unutrašnjom trgovinom, transportom, javnom bezbednošću, religijom, rudarstvom, autorizacijom standarda, osiguranjem i obrazovanjem. Hrvatska je trebalo da formira svoje zakonodavno telo u Zagrebu kao i sopstveni budžet.
Kada je počeo Drugi svetski rat, Jugoslavija je proglasila neutralnost. Dana 25. marta 1941. godine, Jugoslovenska vlada je potpisala Trojni pakt sa značajnim ogradama navedenim u tri tačke. Prva tačka je bila zahtev da sile Osovine poštuju teritorijalni integritet i suverenitet Jugoslavije. U drugoj tački se tražilo obećanje da sile Osovine neće tražiti od Jugoslavije vojnu pomoć. U trećoj se od sila Osovine zahtevalo obećanje da neće tražiti dozvolu za prelazak vojske preko teritorije Jugoslavije za vreme rata.
Dva dana kasnije, 27. Marta 1941., Knez Pavle je pučem svrgnut sa vlasti.
Spoljna politika Princa Pavla, uključujući i potpisivanje Trojnog pakta, bila je vođena željom da Jugoslaviji omogući što nesputaniji položaj u krajnje nepovoljnim uslovima.
Nakon pada Francuske i poraza Britanije, Knez Pavle je shvatio da je prihvatanje saradnje sa silama Osovine jedini način da se spase Jugoslavija. Čak i u tim okolnostima, Knez Pavle je, iako formalno neutralan, bio jasno pro-Saveznički orijentisan. Pomagao je Grcima kada je Grčka bila okupirana, nastavio je da neguje vojnu saradnju Jugoslovenske i Francuske vojske i bezmalo pune tri godine uspeva da izdrži pritisak sila Osovine. Ostatak rata, Princ Pavle je proveo u kućnom pritvoru pod kontrolom Britanaca u Keniji. Kneginja Jelisaveta, njegova jedina kći, pribavila je informacije od britanske Uprave specijalnih informacija (SOE) Ministarstva inostranih poslova u Londonu i objavila ih u Beogradu 1990. godine u srpskom izdanju biografije Kneza Pavla. Izvornu knjigu „Pavle od Jugoslavije“ je napisao Nil Balfur, a objavio Iglet Pablišing u Londonu, 1980. godine.
Posleratne komunističke vlasti proglasile su Kneza Pavla državnim neprijateljem. Zabranjen mu je povratak u Jugoslaviju i sva njegova imovina je konfiskovana. Umro je u Parizu 14. septembra 1976. u 83. godini, a sahranjen u Švajcarskoj. Rehabilitovan je od strane Srpskog sudstva 2011. godine, a njegovi posmrtni ostaci su preneti u porodičnu grobnicu u Mauzoleju na Oplencu gde je sahranjen zajedno sa suprugom Princezom Olgom (1903. – 1997.) i sinom Nikolom (1928.-1954.)
Knez Pavle ima i sina Aleksandra (1924.- 2016.)